Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013

Monitoring gatunków ptaków lęgowych na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy w ramach projektu pn. "Ochrona priorytetowych gatunków ptaków na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy "

W ramach projektu przeprowadzono w latach 2013-14 monitoring rzadkich, lęgowych gatunków ptaków wodno-błotnych występujących na obszarze OSOP Natura 2000 Dolina Baryczy oraz ptaków terenów rolniczych na wybranych powierzchniach. Łącznie projektem objęto obszar ok. 5 800 ha stawów i podmokłych, użytkowanych rolniczo terenów przyległych.

Monitorowane były 24 rzadkie w Polsce i Europie gatunki ptaków lub takie, które są powodem konfliktów z gospodarką rybacką. Wśród monitorowanych było 18 gatunków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, czyli takich, nad którymi Unia Europejska zaleca szczególną pieczę.

Wskaźnikiem produktu jest opracowanie merytoryczne prezentujące stan populacji wybranych gatunków ptaków lęgowych. Zawiera ono zestawienie tabelaryczne z liczebnością populacji lęgowej monitorowanych gatunków ptaków w poszczególnych kompleksach stawowych i na powierzchniach rolniczych oraz mapy z rozmieszczeniem wybranych gatunków pokazane w systemie GIS.

Uzupełnieniem jest opracowanie wskazujące zagrożenia jakie niesie ptakom działalność człowieka a przede wszystkim masowo rozwijająca się na omawianym obszarze turystyka. Proponowane są działania ochronne minimalizujące utratę bioróżnorodności, zachowanie walorów środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń, ochrona obszarów przed nadmierną eksploatacją przez człowieka przy jednoczesnym zachowanie walorów turystycznych regionu.

Planowane jest osobne wydanie obszerniejszej monografii dla badanego obszaru w formie osobnego wydawnictwa lub jako artykułu w czasopiśmie specjalistycznym (np. Ornis Polonica). Prace nad tekstem do monografii trwają.

Opracowanie merytoryczne w prezentowanej formie zostało przekazane pracownikom Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Stanowiska rzadkich gatunków ptaków zostały umieszczone w bazie Śląskiego Towarzystwa Ornitologicznego

www.kas.ptakislaska.org

Zebrane dane będą narzędziem podejmowania świadomych decyzji związanych z gospodarowaniem zasobami przyrodniczymi. Znajomość aktualnego stanu populacji awifauny związanej z obszarami wodno-błotnymi (grupa ptaków zagrożona poprzez działalność człowieka) pozwoli na określenie ewentualnych działań ochronnych, mających na celu utrzymanie siedlisk gatunków priorytetowych i waloryzujących we właściwym stanie. Wskazanie rozmieszczenia stanowisk ptaków lęgowych oraz systematyczny monitoring tych stanowisk umożliwi natychmiastową interwencję w przypadku wystąpienia jakichkolwiek zagrożeń. W ten sposób realizacja projektu przyczyni się do zachowania potencjału środowiskowego regionu.

Osiągnięte korzyści mierzalne:

1. zwiększenie liczby gatunków chronionych objętych monitoringiem,

2. zwiększenie liczby zidentyfikowanych stanowisk ptaków objętych ochroną prawną na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy,

3. opracowanie map z wyznaczonymi miejscami lęgowymi ptaków objętych ochroną prawną na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy,

4. opracowanie zawierające tabelaryczne zestawienie stanowisk lęgowych wszystkich badanych gatunków z opisem liczebności ptaków objętych ochroną prawną na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy,

5. zakup sprzętu niezbędnego do systematycznego monitorowania zidentyfikowanych stanowisk ptaków.

W wyniku realizacji projektu osiągnięto następujące korzyści niemierzalne:

1. ochrona bioróżnorodności oraz walorów przyrodniczych i krajobrazowych na obszarze Natura 2000 Dolina Baryczy,

2. zachowanie walorów środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń,

3. zachowanie walorów turystycznych regionu,

Gatunki chronione objęte projektem (24):

Gatunki priorytetowe wymienione w załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG

bąk (Botaurus stellaris),

bączek (Ixobrychus minutus)

łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus)

podgorzałka (Aythya nyroca)

błotniak stawowy (Circus aeruginosus)

kropiatka (Porzana porzana)

zielonka (Porzana parva)

żuraw (Grus grus)

rybitwa rzeczna (Sterna hirundo)

rybitwa białowąsa (Chlidonias hybrida)

rybitwa czarna (Chlidonias niger)

zimorodek (Alcedo atthis)

bocian biały (Ciconia ciconia)

błotniak stawowy (Circus aeruginosus)

derkacz (Crex crex)

gąsiorek (Lanius collurio)

jarzębatka (Sylvia nisoria)

ortolan (Emberiza hortulana)

Gatunki waloryzujące OSO Natura 2000

(wybrane gat. monitorowane na wszystkich powierzchniach)

perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena)

perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus)

perkoz zausznik (Podiceps nigricollis)

perkozek (Tachybaptus ruficollis)

kormoran (Phalacrocorax carbo)

czapla siwa (Ardea cinerea)

łabędź niemy (Cygnus olor)

gęgawa (Anser anser)

krakwa (Anas strepera)

cyraneczka (Anas crecca)

płaskonos (Anas clypeata)

czernica (Aythya fuligula)

gągoł (Bucephala clangula)

wodnik (Rallus aquaticus)

kokoszka (Gallinula chloropus)

sieweczka rzeczna (Charadrius dubius)

czajka (Vanellus vanellus)

kszyk (Gallinago gallinago)

rycyk (Limosa limosa)

krwawodziób (Tringa totanus)

śmieszka (Chroicocephalus ridibundus)

brzęczka (Locustella luscinioides)

rokitniczka (Acrocephalus schoenobaenus)

wąsatka (Panurus biarmicus)

remiz (Remiz pendulinus)